De zomervakantie is een periode van ontspanning, zon en plezier. Voor veel kinderen en jongeren betekent dit een welverdiende pauze van school. Maar wist je dat een lange periode zonder lezen kan leiden tot een terugval in leesvaardigheid? Vooral het begrijpend lezen – het vermogen om teksten goed te begrijpen, verbanden te leggen en informatie kritisch te verwerken – kan er flink op achteruitgaan als er niet wordt geoefend.
Begrijpend lezen gaat verder dan alleen woorden kunnen ontcijferen. Het is het begrijpen van de boodschap van een tekst, het maken van verbanden tussen alinea’s en het trekken van conclusies. Deze vaardigheid is cruciaal, niet alleen voor vakken als taal of geschiedenis, maar ook voor het begrijpen van opdrachten, proefwerken, of zelfs handleidingen later in het leven.
Onderzoek wijst uit dat leerlingen in de zomervakantie gemiddeld een deel van hun leesvaardigheid verliezen – dit noemen we de "zomerdip". Deze terugval is het grootst bij begrijpend lezen, omdat deze vaardigheid vooral door oefening op peil blijft. Leerlingen die zes weken nauwelijks lezen, kunnen moeite krijgen om na de vakantie weer aan te haken bij het leesniveau dat van hen wordt verwacht.
Blijven lezen in de vakantie hoeft niet te voelen als huiswerk. Het gaat er vooral om dat kinderen en jongeren actief met teksten bezig blijven. Door regelmatig te lezen, blijven de hersenen getraind in het verwerken en begrijpen van taal. Dit versterkt niet alleen het begrijpend lezen, maar helpt ook bij het op peil houden van woordenschat, spelling en concentratie.
Laat kinderen zelf kiezen wat ze lezen: of het nu een stripboek, een fantasy-roman of een tijdschrift is – als ze maar lezen.
Lees samen: maak van lezen een gezamenlijk moment, bijvoorbeeld voor het slapengaan.
Gebruik luisterboeken en e-books: voor onderweg of op vakantie zijn digitale boeken een uitkomst.
Bezoek de bibliotheek of een minibieb: veel bibliotheken organiseren zomerse leesactiviteiten.
Stel kleine doelen: bijvoorbeeld “elke dag 15 minuten lezen” of “één boek per week”.
Begrijpend lezen is een van de belangrijkste vaardigheden die leerlingen op school leren. Het vormt de basis voor leren in alle vakken. Een leerling die teksten goed kan begrijpen, is beter in staat om informatie op te nemen en toe te passen – essentieel voor zowel schoolprestaties als latere studie of werk.
Door tijdens de zomervakantie te blijven lezen, voorkom je dat die belangrijke vaardigheid achteruitgaat. Sterker nog: het biedt juist de kans om leesplezier te ontdekken en zelfvertrouwen op te bouwen.
Lezen in de zomervakantie is geen straf, maar een investering in de toekomst. Begrijpend lezen opent deuren – naar verhalen, kennis, kansen en succes. Dus: pak dat boek erbij, ook in de zon!